(BKTO) - “Đồng Tháp Mười cò bay thẳng cánh. Nước Tháp Mười lấp lánh cá tôm. Ai đi Châu Đốc, Nam Vang. Ghé qua Đồng Tháp bạt ngàn bông sen” - câu ca dao gắn bao đời của người dân xứ Nam Bộ cứ ngân vang trong tâm tưởng, khi đoàn thuyền của chúng tôi rẽ sóng trên sông Tiền, tiến vào xứ sở hoa sen Tháp Mười thuộc tỉnh Đồng Tháp. Mảnh đất cách mạng ấy nay đang thay da, đổi thịt, song vẫn mang trên mình những nét trữ tình sâu đậm trong hành trình phát triển, hội nhập với điểm nhấn là sắc sen và những điệu ca, điệu hò thân thương, quen thuộc.

GIỚI THIỆU KHU BẢO TỒN DƯỢC LIỆU ĐỒNG THÁP MƯỜI

12:00:00   10/02/2017

Cty cổ phần nghiên cứu bảo tồn và phát triển Dược liệu Đồng tháp Mười, tiền thân là Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát triển Dược liệu Đồng Tháp Mười            Vào những năm 80 của thế kỷ trước, người ta thấy có một xí nghiệp dầu tràm được thành lập chỉ có vỏn vẹn 3 người. Đó là xí nghiệp Dầu Tràm Mộc Hóa do ông DS Nguyễn Văn Bé làm giám đốc, ngày nay là Cty CP nghiên cứu bảo tồn và phát triển Dược Liệu Đồng Tháp Mười. “ Chúng tôi đến vùng đất hoang này ngày 20/01/1984. Đoàn chúng tôi đến đây gồm 3 đồng chí trong ban giám đốc xí nghiệp, cơ ngơi của chúng tôi là cánh đồng hoang. Tất cả những người đến sống và làm việc ở mãnh đất này đều xem lao động là quyền chính đáng. Chính vì lẻ đó chúng tôi đã chịu đựng mọi thử thách của thiên nhiên. Chúng tôi bắt vùng đất hoang này phải thức dậy để cùng chúng tôi cống hiến những sản phẩm có giá trị cho xã hội”. Đó là bút tích ngắn gọn của anh hùng lao động Nguyễn Văn Bé ghi lại.            Họ đã lao động, sáng tạo và nghiên cứu ngày càng nhiều những sản phẩm thiên nhiên để phục vụ lại con người. Họ đã cải tạo, đắp bờ, đào kênh để chinh phục thiên nhiên, biến vùng đất chết thành vùng đất phát triển, bảo tồn sinh thái và môi trường thiên nhiên phục vụ con người. Những năm 1989 – 1990 Liên Xô khủng hoảng xí nghiệp Dầu Tràm Mộc Hóa mất thị trường xuất khẩu. Thế là Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát triển Dược Liệu Đồng Tháp Mười ra đời để không ngừng phát triển ngày càng nhiều sản phẩm từ dược liệu thiên nhiên phục vụ con người và bảo tồn dược liệu, sinh thái, môi trường trong xu thế tình hình môi trường ngày càng ô nhiễm, rừng cây bị khai thác cạn kiệt. con người ngày càng nhiều bệnh tật.              Thực hiện chủ trương của Đảng và nhà nước tháng 10/2009 Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát triển Dược Liệu Đồng Tháp Mười được cổ phần hóa thành Cty cổ phần nghiên cứu bảo tồn và phát triển Dược Liệu Đồng Tháp Mười cho đến nay. DS Nguyễn Văn Bé mà mọi người quen gọi là DS Ba Đất Phèn được nhà nước  phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới ngày 27/02/2010. Ông luôn phấn đấu quên mình để nghiên cứu càng nhiều sản phẩm thiên nhiên cũng như đưa Cty phát triển theo kịp yêu cầu của đất nước, của thế giới. Những sản phẩm ông làm ra là tâm huyết của cả cuộc đời ông ở trong đó.       Sau bao năm nghiên cứu, bảo tồn các loại dược liệu. Năm 2006 Cty Khánh An thành lập và giám đốc của Cty Khánh An là người vợ đồng hành cùng Ông suốt quảng đường đầy khó khăn ấy. Từ đó thời gian đến nay, 2 công ty luôn song hành và phát triển cùng nhau mang đến cho con người những sản phẩm tốt nhất với phương châm:

“Sản phẩm thiên nhiên, bảo tồn sức khỏe”.

Tiềm năng phát triển kinh tế và du lịch

Là một tỉnh nông nghiệp, Đồng Tháp sản xuất nhiều lương thực và các loại nông, thủy sản có giá trị xuất khẩu. Đất đai Đồng Tháp màu mỡ bởi phù sa do hai con sông Tiền và sông Hậu cung cấp hàng năm, xóm làng trù phú giữa bốn bề cây cối xanh tươi. Vì thế Đồng Tháp được biết đến như một vựa lúa của cả nước. Ở đây có giống lúa nổi một loài lúa mọc tự nhiên từ tháng 4, tháng 5 đến tháng 10 thu hoạch mà không cần chăm bón. Đồng Tháp cũng là vùng đầy triển vọng về các loại cây công nghiệp ngắn ngày như mía, bông, thuốc lá, đậu tương và cây ăn trái như xoài Cao Lãnh, nhãn Châu Thành, quít Lai Vung, bưởi Phong Hòa, chôm chôm, vú sữa, mãng cầu có quanh năm.

Vùng đất Đồng Tháp Mười ngày xưa nổi tiếng hoang vu với lắm bưng, trần, đìa, bàu, với bạt ngàn đưng, lác, năng, sen, súng và lau, sậy,...Đây là giang sơn của các loài động vật hoang dại như: rắn, rùa, chuột ếch, chim muông, cua, cá sấu.

Giờ đây về thăm Đồng Tháp du khách như trở về với cội nguồn thiên nhiên bởi bầu không khí trong lành, mát mẻ của những cánh đồng lúa phì nhiêu, đến viếng Khu Di tích Mộ Cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc, đài liệt sĩ, Khu Di tích Gò Tháp, Chùa Kiến An Cung, Vườn Quốc Gia Tràm Chim - Tam Nông, Khu Di tích Xẻo Quít, làng hoa kiểng Tân Qui Đông, các vườn cây ăn trái Cao Lãnh, Châu Thành, Lai Vung, Thạnh Hưng...

Ở Đồng Tháp có nhiều tôn giáo như Cao Đài, Hòa Hảo, Phật giáo và Công giáo. Tính cách người dân Đồng Tháp mang đậm nét đặc trưng chung của đồng bằng Nam Bộ: cần cù, hiền lành, phóng khoáng, cởi mở và giàu lòng mến khách.

Thành phố Cao Lãnh cách quốc lộ 1A 36km, cách Tp. Hồ Chí Minh 162km. Nằm trên bờ sông Cao Lãnh (một nhánh nhỏ của sông Tiền tách ra sau 15km lại chảy vào sông Tiền), ở ngay sát Đồng Tháp Mười mênh mông, là trung tâm kinh tế của Đồng Tháp.

Có  tuyến xe khách trực tiếp từ Tp. Hồ Chí Minh, Mỹ Tho, Cần Thơ, Vĩnh Long và Long Xuyên tới Cao Lãnh. Thành phố Sa Đéc cách Tp. Hồ Chí Minh 143km, nằm ở nút giao giữa Vĩnh Long và Long Xuyên.

Sau 30/04/1975 Trường Trung học Tỉnh hạt Mỹ An (đặt tại đầu doi trụ sở Huyện uỷ cũ) được tiếp quản và đổi tên thành trường cấp 2 Mỹ An với 6 phòng học gồm 8 lớp với tổng số 320 học sinh.

Năm 1978-1979 nhận 1 số lớp cấp 1 của trường PTCS Mỹ An (số lớp 28, cấp 2 có 12 lớp, cấp 1 có 16 lớp).

Năm 1981-1982 Trường dời về địa điểm mới với 7 phòng học gỗ lợp tol (Hiện nay là trường TH Dương Văn Hòa)

Từ Năm 1984-1988  hệ thống trường PTCS được mở rộng, ở mỗi xã có từ 1 đến 2 trường PTCS có cấp 2. Riêng ở TT Mỹ An có đến 2 Trường PTCS, đó là Trường PTCS Mỹ An 1 Và Trường PTCS Mỹ An 2.

Từ Năm 1988-1990 Trường có 15 lớp ; có 600 học sinh và trên 30 GV

Từ Năm 1990-1999 Trường được sát nhập với Trường PTTH Tháp Mười.

Ngày 2/7/1999 Giám đốc Sở GD&ĐT ký quyết định 152/1999/QĐ.TL thành lập trường THCS TT Mỹ An, đặt tại TT Mỹ An kể từ năm học 1999-2000. Cũng từ đó mở ra cho trường phấn đấu xây dựng từ cơ sở vật chất đến đội ngũ cán bộ giáo viên và lượng học sinh đến ngày hôm nay.

Qua khỏi Hậu Mỹ Bắc B, xe chúng tôi vào địa phận xã Đốc Binh Kiều (Tháp Mười, Đồng Tháp). Đốc Binh Kiều, Tháp Mười, Gò Tháp...là những địa danh lịch sử, gợi trong chúng tôi những giai đoạn hào hùng trong công cuộc chống ngoại xâm bảo vệ đất nước ở phương Nam. Đó là khởi nghĩa chống Pháp của Thiên Hộ Dương, của Đốc Binh Kiều, của di chỉ văn hóa Phù Nam “Gò Tháp”, của câu thơ nổi tiếng thể hiện lòng kính yêu lãnh tụ:

Tháp Mười đẹp nhất bông sen Việt Nam đẹp nhất có tên cụ Hồ

Tháp Mười ngày nay đã có biết bao thay đổi. Trên địa phận xã Đốc Binh Kiều, chúng tôi bắt đầu nhìn thấy những cánh đồng lúa thu đông vừa mới sạ, đang thì con gái khoe một màu xanh mơn mởn trải dài. Vốn đã nghe tiếng địa danh Đốc Binh Kiều từ trước, tôi bảo xe dừng lại rồi bước xuống chụp mấy kiểu ảnh kỷ niệm trước cổng Trường Trung học cơ sở Đốc Binh Kiều.

Lên xe, tôi nói với bạn Trí tôi không thể tin được trong mùa nước nổi mà ngày xưa chỉ có lúa ma, lúa nổi nay lại làm được lúa ba vụ. Âu đó cũng nhờ các công trình thủy lợi, đê bao ngăn lũ đang phát huy hiệu quả thực sự mang lại bát cơm đầy cho bà con Đồng Tháp Mười.

Tác giả thăm ruộng lúa vừa mới gieo sạ Đốc Binh Kiều nói riêng và các huyện nằm trong vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Đồng Tháp nói chung đất đai còn rộng và dân cư thưa thớt hơn phía Tiền Giang. Dọc con đường đi qua, chúng tôi thấy có xe buýt chạy tuyến Cái Bè - Mỹ An và nhiều xe con mang biển số TP. Hồ Chí Minh bon bon về miệt Cao Lãnh, Tân Châu, Hồng Ngự qua lối này.

Theo cánh lái xe, nếu từ Tiền Giang đi Tam Nông hoặc Mỹ An, Trường Xuân theo tỉnh lộ 865 gần hơn rất nhiều so với theo quốc lộ 1 rồi rẽ về quốc lộ 30. Giao thông phát triển không chỉ mở ra cơ hội phát triển, cơ hội giao thương mà cả chuyện chăm sóc sức khỏe, đến việc học hành, nâng cao dân trí của con em nông thôn.

Đường sá thuận tiện, bệnh viện, trường học mọc lên ở khắp nơi chúng tôi đi qua đã kéo Đồng Tháp Mười gần với các trung tâm thương mại và thành phố lớn phía Nam cũng như cả nước. Cả một cổ máy đang hoạt động đồng bộ hướng tới dân giàu nước mạnh là vậy.

Qua địa phận Đốc Binh Kiều là tới thị trấn Mỹ An, huyện lỵ của huyện Tháp Mười, nơi có địa chỉ khảo cổ Gò Tháp nổi tiếng. Đến Mỹ An, trên suốt chặng đường đi qua tôi cũng chứng kiến sự phát triển vượt bậc về thủy lợi. Nhờ mạng lưới thủy lợi hoàn thiện kết hợp với giao thông, đất đai Đồng Tháp Mười cơ bản đã làm được 3 vụ lúa/ năm. Là dân nông nghiệp chính cống nhưng nếu không đi khảo sát hôm nay, chắc tôi cũng không tin ở đây làm được lúa 3 vụ/ năm.

Nhớ nơi này cách đây 30 năm tôi từng có dịp đến đây. Thời đó, để đến được miệt Mỹ An, Bằng Lăng chỉ có một phương tiện giao thông duy nhất là vỏ lải. Võ lãi khởi hành từ thị xã Cao Lãnh vào đến Mỹ An phải mất vài ba tiếng đồng hồ. Đi đã cực nhưng chuyến từ Mỹ An trở về Cao Lãnh còn khó nhọc hơn, phải thức giấc từ 2 - 3 giờ khuya, ra đứng đợi ven kinh, tay cầm cây đèn dầu chờ đón vỏ lải chạy ngang rước. Nếu lỡ chuyến đò thì phải ở lại Mỹ An thêm một ngày nữa bởi mỗi ngày vỏ lải chỉ chạy có một chuyến mà thôi.

Ngày nay, được biết tuyến vỏ lải chở khách không còn nữa và hình thức chở khách bằng vỏ lải từ Cao Lãnh về Mỹ An cũng như một số tuyến đường sông khác đã cáo chung bởi không thể cạnh tranh được với hệ thống giao thông đường bộ thuận tiện đang phát triển sâu rộng tại Đồng Tháp Mười. Đường bộ đến đâu, xe khách, xe tải đến đó và giao thông thủy, tàu đò, tàu khách phải ngậm ngùi nhường chỗ, để lại bao nỗi hoài cảm cho những người từng trải qua một thời gian khổ.

Thực tế là như vậy. Cao Lãnh - Mỹ An chỉ cách nhau có 30 km, xe buýt chạy chỉ mất khoảng 1 giờ và chạy liên tục suốt ngày. Thật quá tiện lợi cho khách có nhu cầu. Vào một quán café ven tỉnh lộ 865 thuộc địa bàn thị trấn Mỹ An hỏi thăm lại địa điểm ngày xưa tôi đón vỏ lải về Cao Lãnh thì được biết nơi đó cách quán café không xa, ven bờ kinh Nguyễn Văn Tiếp.

Biết chúng tôi muốn tìm hiểu tình hình sản xuất của bà con nơi đây, anh bảo vệ làm cho một công ty sản xuất giày xuất khẩu nằm đối diện quán café cho biết, một trong những nơi dân cư sầm uất, sung túc, giàu có nhờ phát huy tiềm năng đất đai, lao động Đồng Tháp Mười là xã Trường Xuân, cách Mỹ An chừng vài chục cây số.

Thấy đây là cơ hội để “mục sở thị”, chúng tôi quyết định địa điểm tiếp theo phải đến lần lượt là Gò Tháp, Trường Xuân. Hành trình xe qua thị trấn Mỹ An đến xã Mỹ Hòa. Ngay chợ Mỹ Hòa có một ngã ba rẽ phải là đến Gò Tháp. Hiện nay, cảnh quan Gò Tháp còn hoang sơ lắm. Xung quanh rừng tràm – loại rừng đặc trưng cho Đồng Tháp Mười.

Tại trung tâm Gò Tháp có Văn phòng Ban Quản lý khu di tích Gò Tháp. Gần đó có một ngôi chùa và một ngôi miếu cổ. Nghe nói ngày xa xưa lắm tại đây có một ngôi tháp cổ - dấu tích của văn hóa Phù Nam, nay đã đổ nát và gần như mất dấu hẳn. Nhiều công trình hạ tầng giao thông đang được khẩn trương xây dựng trong khu di tích - chắc là phục vụ du lịch, tham quan.

Đến Trường Xuân, chúng tôi muốn tìm hiểu vì sao nằm trong vùng rốn lũ Đồng Tháp Mười, một thời xa xôi khuất nẽo mà lại có thể giàu có nhanh trong một thời gian ngắn sau công cuộc chinh phục Đồng Tháp Mười. Trường Xuân ngày trước được biết với tên gọi Phước Xuyên. Trong ký ức chúng tôi, Phước Xuyên luôn gợi lên một địa danh xa lắc.

Thế mà giờ đây, chỉ sau một quãng đường đi qua, Trường Xuân đã hiển hiện ra ngay trước mắt với hình ảnh một ngôi chợ bề thế, to đẹp, mọi người mua bán tấp nập. Xung quanh chợ, mọc lên rất nhiều nhà cao tầng với kiểu dáng rất đẹp. Phố xá  nơi đây - thực sự là phố xá đúng nghĩa, không thua kém bất cứ một đô thị nào ở miền Nam.

Thăm chợ búa, ngắm nhìn nhà cửa, xe cộ không khác cảnh “ngựa xe như nước, áo quần như nêm” cho mãn nhãn, chúng tôi chọn điểm ghé vào là một cửa hàng vật tư nông nghiệp rất to ở đầu chợ Trường Xuân. Anh Sáu Huyến vừa là chủ cửa hàng vừa là nông dân Đồng Tháp Mười “thứ thiệt” bởi đang sở hữu đến hàng chục ha đất trồng lúa niềm nở tiếp chúng tôi.

Qua anh Sáu chúng tôi nhận được những thông tin hết sức thú vị. Diện tích lúa từng hộ ở đây tương đối lớn, gấp nhiều lần phía Tiền Giang. Bình quân mỗi hộ có 5 - 6 ha đất canh tác. Những hộ nhiều đất có thể sở hữu đến vài chục ha. Năng suất lúa cũng cao nhờ lượng phù sa bồi đắp hàng năm và đất mới khai phá nên rất màu mỡ.

Các giống lúa chất lượng cao được trồng khá phổ biến: Nàng Hoa 9, Jasmine... cho nông dân thu nhập mỗi năm đến 50 triệu đồng/ ha. Chỉ cần có trong tay 5 - 6 ha mỗi năm bỏ túi từ 250 - 300 triệu đồng như chơi (!). Đặc biệt, bà con không chuộng giống IR 50404 như một số nơi khác bởi bán không được giá mà chuộng lúa chất lượng cao bán được giá từ 5.500 – 6.000 đồng/kg tùy thời điểm. Trồng lúa chất lượng cao cũng là một định hướng mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các địa phương luôn khuyến khích.

Ngoài ra, bà con còn chú trọng dùng giống lúa xác nhận để sản xuất. Nghĩa là khoa học kỹ thuật nông nghiệp đang lan tỏa đến tận các vùng xa xôi, hẻo lánh Đồng Tháp Mười, đang thực sự mang lại cơ hội no cơm ấm áo cho người dân.

Ở lại Trường Xuân trong một thời gian ngắn ngủi, chúng tôi phải tiếp tục cuộc hành trình đến điểm cuối: Vườn quốc gia Tràm Chim (Tam Nông). Từ Trường Xuân đến Tràm Chim không xa. Xe chạy một lèo là tới. Tuy nhiên, chúng tôi cảm thấy hơi bị thiệt thòi là không vào được Vườn quốc gia trong mùa nước nổi bởi cán bộ Vườn cho biết phải có người của Vườn đưa đi, nghĩa là phải có phép mới được vào.

Còn nhớ, Công ty cổ phần du lịch Đồng Tháp từng quảng bá Vườn quốc gia Tràm Chim là một trong những điểm đến hấp dẫn của Đồng Tháp. Thế nhưng khách đến thì cửa đóng then cài. Thật là tiếc. Chúng tôi đành ngắm Vườn quốc gia trong một ngày nắng đẹp giữa mùa nước nổi Đồng Tháp Mười qua cửa kính ô tô. Thế thôi. Xe quay lại đường cũ.

Trên đường về, chúng tôi ghé thăm anh em ở UBND xã Thạnh Lộc (huyện Cai Lậy) để nhân tiện hỏi han về tình hình xây dựng nông thôn mới tại đây. Anh em quá hiếu khách, đãi chúng tôi món cá lóc nấu canh chua bông điên điển và cá nướng trui. Chỉ rất tiếc một điều, ngay cả ở nông thôn từng nổi danh là vựa lúa, vựa cá đồng mà không tìm ra được một chú cá đồng nào ngon cả.

Cá lóc các anh em đãi cũng là cá nuôi. Hỏi thăm mới biết thủy sản nội đồng bây giờ không còn nhiều, nếu không muốn nói là cạn kiệt. Tăng mùa, chuyển vụ, thâm canh cũng phải trả những giá đắt đỏ về môi trường. Nguồn cá đồng cạn kiệt, trở thành của quí hiếm ngay tại cái nôi sinh trưởng ngàn đời nay của nó là một trong những thực tế đáng buồn mà chúng tôi tận mắt chứng kiến.

Tuy nước ta còn là nước nghèo so với một số nước trong khu vực nhưng nông thôn sâu đã có thay đổi rõ rệt, khấm khá hẳn lên. Đó là điều đáng mừng. Nhà cửa dân cư ngày một khang trang, không còn mái tranh, vách lá nữa mà hầu hết là nhà tường. Xã nào cũng có trường học to đẹp. Những thị trấn, thị tứ có cả trường trung học phổ thông hẳn hoi như ở Mỹ Phước Tây, thị trấn Mỹ Phước, thị trấn Mỹ An.

Công việc sản xuất hầu hết đã cơ giới hóa nhiều khâu, đặc biệt là khâu làm đất và thu hoạch. Điện lưới quốc gia và nước máy đã đến tận từng hộ dân, tạo cho bà con những tiện nghi tốt trong cuộc sống. Những thị trấn, thị tứ mới đang ngày một sung túc, sầm uất, trở thành những trung tâm thương mại - dịch vụ đóng vai trò to lớn trong sự phát triển của toàn vùng: Tràm Chim, Trường Xuân, Mỹ An, Mỹ Phước Tây, Mỹ Phước.

Mừng cho bà con Đồng Tháp Mười. Mai này, khi tỉnh lộ 865 chạy qua hai tỉnh Tiền Giang và Đồng Tháp hoàn thiện và sự liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản hàng hóa chặt chẽ hơn, chắc chắn diện mạo Đồng Tháp Mười sẽ còn thay đổi mạnh mẽ hơn nữa.